آزمایش مدل سه‌عاملی فاما و فرنچ در بورس اوراق بهادار تهران

بی گمان بحث قیمت گذاری دارایی ها یکی از مهم ترین و در عین حال جذاب ترین موضوعات رشته ی مالی در دهه های گذشته بوده است. همچنین بیش ازٓ۴ دهه است که مدل قیمت گذاری دارایی سرمایه یی(c a p m) به عنوان مدلی اصلی در این بخش از دنیای مالی مطرح است زیرا از یک سو بر نظریه ی نوین اوراق بهادار )پرتفولیو( مبتنی است و از سوی دیگر یک مدل بسیار ساده است. در طول دهه ی گذشته یک مدل جدید قیمت گذاری دارایی به نام «مدل سه عاملی 3f m» توسط فاما و فرنچ پیشنهاد شد که اعتبار و اهمیت مدل قیمت گذاری دارایی سرمایه یی (c a p m)را به چالش کشیده است. در این نوشتار با استفاده از روش پرتفولیوهای نمایان گر این دو مدل قیمت گذاری با هم مقایسه شده اند. نتایج حاصله حاکی از آن است که در بورس تهران نیز مدل سه عاملی فاما و فرنچ عملکرد بهتری نسبت به مدل قیمت گذاری دارایی سرمایه یی (c a p m) دارد. رابطه ی مستقیم و هم سوی «نسبت ارزش دفتری یک سهم به ارزش بازار» با بازده سهام و رابطه ی غیر هم سوی «ابعاد (وسعت) شرکت» با بازده سهام، حاکی از شباهت روند تأثیر این دو عامل در بورس اوراق بهادار تهران است.